حجت‌الاسلام «جواد نصرالله‌پور»، عضو هیئت مدیره مجمع راهبردی اندیشه مهدویت و کارشناس مهدوی در نوشتاری به ویژگی های خانواده مهدوی پرداخته است که در ادامه مرور می شود:

اساسا خانواده یکی از نظام های اولیه جامعه بشری است که در راه رسیدن به اهداف و آرمان های والا اهمیت بسیار زیادی دارد. بهترین بستر برای تامین نیازهای مادی، معنوی و روانی انسان ها خانواده است. اسلام اصلاح خانواده را مقدمه ای برای اصلاح جامعه می داند لذا امام جعفر صادق (ع) فرمودند: «مراقب خانه و خانواده های خود باشید». منظور حضرت سالم نگه داشتن خانواده و جلوگیری آن از آسیب ها و آفت های اجتماع است.

ایمان راسخ

خانواده ای را مهدوی می نامند که ویژگی های خاصی داشته باشد. اولین ویژگی باور توحیدی و ایمان است. سبک زندگی هر خانواده ای با توجه به اهداف آنها شکل می گیرد و خانواده نیز با توجه به اهدافش تحت ولایت خدای متعال یا شیطان قرار می گیرد. خانواده ای که تحت ولایت شیطان باشد، نمی تواند در ظهور حضرت ولی عصر (عج) نقش‌آفرین باشد لذا یکی از برنامه های مهم حضرت مهدی (عج) در دوران ظهور گسترش ارزش های دینی و باورهای دینی است.

امام صادق (ع) نیز می فرمایند: «هرگاه قائم(عج) ما ظهور کند، هیچ قسمتی از کره زمین باقی نمی ماند مگر آنکه روی آن شهادت به لا اله الا الله و رسول اکرم (ص) گفته شود» و این بدان معناست که مهمترین شاخصه حکومت حضرت مهدی (ع) فضای توحیدمحور است؛ لذا یکی از شاخصه های خانواده مهدوی انجام واجبات و ترک محرمات است. امام صادق (ع) می فرمایند: «هر کس دوست دارد جزو اصحاب و یاران حضرت مهدی (عج) باشد، باید سه کار کند؛ ابتدا باید اهل انتظار باشد، ثانیا نباید اهل گناه باشد و ثالثا اهل خوش اخلاقی باشد».

امید به آینده

از دیگر مختصات خانواده مهدوی امید، نشاط، سرزندگی و شادابی است. مهمترین بلای مسیر رسیدن به جامعه عصر ظهور یاس و ناامیدی است.

از دیگر خصوصیات خانواده مهدوی مسئولیت پذیری است. تعهد و احساس مسئولیت اعضای خانواده به همدیگر و اهمیت به تربیت فرزندان، ادب، اخلاقیات و احکام دین نشانه رشد فکری یک خانواده است. این ویژگی در قرآن و مکتب اهل بیت(ع) ریشه دارد. خداوند در قرآن کریم می فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده اید خود و خانواده خود را از آتش جهنم نجات دهید». تعبیر این آیه است که مسئولیت حفظ تقوا و ایمان افراد خانواده را به عهده مرد گذاشته است. در خانواده مهدوی همه افراد خانواده هم نسبت به دنیای همدیگر و هم نسبت به آخرت همدیگر مسئول هستند.

اساسا مهدویت احساس مسئولیت را فراتر از خانواده می برد. مهدویت احساس مسئولیت بین المللی و جهانی نسبت به همه انسان ها و اجرای عدالت، رفاه، آزادی و معنویت در دل انسان منتظر و فکر و ذهن او ایجاد می کند. معنای مهدویت غصه برای رنج های بشر و تلاش برای رفع آنها است؛ بنابراین بین رسالت مسئولیت پذیری خانوادگی و رسالت فرهنگ مهدویت رابطه تنگانگی وجود دارد.

احساس مسئولیت در تربیت نسل

خانواده مهدوی نسبت به تربیت نسل آینده و نسل منتظر مسئولیت پذیر است. این خانواده نسبت به فرزندآوری و افزایش جمعیت منتظران و یاران امام زمان(عج) برای آینده جامعه شیعه احساس مسئولیت می کند مخصوصا که در زمان کنونی نایب ایشان حکم به جهاد فرزندآوری دادند و جهاد زنان و دفاع از حرم زنان را حضور در جبهه جنگ نمی دانند بلکه خط مقدم جبهه برای زنان امروز را فرزندآوری برمی شمارند.

یکی دیگر از ارکان خانواده مهدوی و امام زمانی عشق و محبت است. زن و شوهر در خانواده مهدوی بی نهایت عاشق همدیگر و به خاطر خدا همدیگر را دوست دارند. مهمترین رکن ولایت مداری عشق و محبت به حضرت مهدی (عج) است. خانواده که به خاطر امام زمان همدیگر را دوست داشته باشند قطعا هزاران برابر بیش از آن عاشق امام زمان (عج) هستند و همین محبت و دلدادگی به حضرت ولی عصر (عج) است که می تواند از لغزش ها و خطاها و گناه های افراد خانواده جلوگیری کند و خانواده را مورد توجه ویژه امام عصر (عج) قرار دهد.

وقتی ما سخن از خانواده مهدوی می گوییم در واقع از یک بستر مناسب برای تربیت انسان های نسل زمینه ساز ظهور سخن می گوییم. اساس تربیت مهدوی معرفت به خداوند متعال است و پس از آن معرفت به امام زمان (عج) قرار می گیرد.

خانواده منتظر یک خانواده آرمان گرا است و آرمان های خود را بر اساس قرآن تعریف می کند. خداوند در آیه ۱۰۵ سوره انبیا می فرماید: «ما در زبور، تورات و کتب آسمانی آوردیم که همانا تمام کره زمین را بندگان صالح خدا به ارث خواهند برد و حاکم آن خواهند شد». در آیه ۳۳ سوره مبارکه توبه نیز می خوانیم: «خدا دین اسلام را برای پیامبر خود فرستاد تا این دین را بر همه ادیان عالم غلبه دهد».  

دو مسئله مهم در تربیت مهدوی باید مد نظر قرار گیرد. ابتدا رشد جسمانی و آمادگی های فیزیکی و جسمی و انگیزشی در جهت تامین سلامت جسم، روح و روان فرزندان است. خانواده مهدوی به مسئله جسم و ورزش نیز اهمیت می دهد. دومین مسئله رشد مهدوی، مذهبی و دینی متناسب با عصر ظهور است چرا که قرار است در خانواده مهدوی انسان های تراز برای دوران طلایی عصر ظهور تربیت شوند. در تربیت مهدوی علم آموزی و تقویت فکر و اندیشه یک اصل است.

مسئولیت پذیری اجتماعی

یکی از پایه های خانواده مهدوی عدالت خواهی و مبارزه با ظلم و عدالت جویی و مطالبه گری است. یکی دیگر از این ارکان مسئولیت پذیری اجتماعی است. همان طور که پیشتر عرض شد در یک خانواده مهدوی همه باید نسبت به همدیگر احساس مسئولیت کنند این مسئولیت پذیری خانوادگی مقدمه مسئولیت پذیری اجتماعی خواهد شد که یکی از نشانه های آن مبادرت به امر به معروف و نهی از منکر است. همدردی با مستضعفان یکی دیگر از مصادیق مسئولیت پذیری اجتماعی است. جوانانی که شاهد حضور آنها در عرصه هایی چون کرونا، سیل، زلزله و کمک به نیازمندان بودیم در خانواده های منتظر و امام زمانی پرورش یافته اند.

سبک زندگی متفاوت

یکی دیگر از نکات مهم در خانواده منتظر حاکمیت سبک زندگی مهدوی است. سبک زندگی شامل مسائلی چون مد، لباس، آرایش، فیلم، موسیقی، کتاب، بازی، غذا، ارتباط با افراد و ... می شود. قطعا تمام اینها در یک خانواده مهدوی باید متفاوت از یک خانواده غیرمهدوی باشد.

یکی دیگر از خصوصیات خانواده مهدوی داشتن روحیه جهادی و شهادت طلبی است. در چنین خانواده ای معنا ندارد اول اذان سفره پهن شود و باید ابتدا نماز اول وقت خوانده شود. خانواده مهدوی اهل ادب و مقید به آداب اجتماعی و اسلامی است و در هنگام اذان و دعوت خداوند به اقامه نماز اول وقت بی توجه از کنار آن عبور نمی کند. این خانواده هر روز بعد از نمازهای یومیه خود یک سلام صمیمی و محبت آمیز به امام زمان (عج) تقدیم می کند.

نه مردسالاری نه زن سالاری

در خانواده مهدوی نه مردسالاری حاکم است و نه زن سالاری. در این خانواده این بحث های بیهوده و مایه اتلاف عمر اساساً جایگاهی ندارد و آن کسی که سالار است، خدا است و بعد از آن امام زمان (عج). از طرفی در خانواده مهدوی یأس، تنبلی، بخیل بودن، ظلم کردن، خیانت کردن و فرار از مسئولیت وجود ندارد. خانواده های مهدوی باید بر مبنای این آموزه ها شکل بگیرند و آماده ایجاد جامعه مهدوی و آنگاه آماده ایجاد جهان معنوی شوند. آنها از مال و رفاه و ثروت و حتی جان عزیز خود برای یاری امام زمان(عج) و در زمان غیبت برای نایب او دریغ نمی کنند. محور اصلی ارزش های خانواده مهدوی دو چیز است؛ اول خدامحوری و دوم امام محوری.

تمام روابط خانواده امام زمانی بر اساس اندیشه دینی و اخلاق حسنه و با محوریت ولایت مداری تنظیم شده است. خانواده مهدوی نمونه کوچکی از حکومت حضرت مهدی (عج) است و به تعبیر دیگر خانواده امام زمانی شعبه ای از مدینه فاضله و آرمان شهر مهدوی دوران ظهور حضرت مهدی (عج) است.

پیاده‌روی اربعین تجلی سبک زندگی مهدوی

خانواده مهدوی اهل بخشش، ایثار و صداقت هستند. اگر پیاده روی اربعین تجلی گاه ارزش های اخلاقی و انسانی حکومت حضرت مهدی (عج) شده به این دلیل است که افراد شرکت کننده در آن از خانواده های مهدوی هستند. این افراد چه ایرانی و چه غیرایرانی ابتدا سبک زندگی مهدوی را در خانواده خود تمرین کرده اند، سپس در خانواده بزرگ اربعینی ها آن را به اشتراک گذاشته اند.

خانواده مهدوی هر شب به یاد امام زمان (عج) می خوابند. آنها از همان اوایل کودکی به فرزندان خود می آموزند که قبل از خواب ابتدا به امام زمان (عج) شب به خیر بگویند. این خانواده مقید به امانت داری و دعا هستند و رنگ و بوی معصیت و گناه ندارند. آنها هر چیزی نمی خورند، هر جایی نمی روند، در هر مجلسی شرکت نمی کنند، هر چیزی نمی گویند و هر کاری نمی کنند و سخن و سکوت‌شان به خاطر رضایت امام زمان (عج) است.

خانواده مهدوی اهل دعاهای ندبه، عهد، فرج هستند. آنها قطعا در قنوت نمازهای خود دعای فرج را می خوانند. آنها هرگاه دلشان برای امام زمان (عج) تنگ می شود، زیارت آل یاسین می خوانند.

اهل حیا و پاکدامنی

خصوصیت بسیار مهم خانواده مهدوی پاکدامنی و چشم پاکی است. آنها هرگاه در هنگام عبور در کوچه و خیابان در خانه ای را باز دیدند به آن خانه نگاه نمی کنند. خانواده مهدوی اهل حیا هستند.

خانواده منتظر امیدوار به آینده هستند و منزل خود را خانه امام زمان (عج) می دانند. در یکی از زیارت نامه ها خطاب به حضرت ولی عصر (عج) می گوییم: «سلام بر شما ای صاحب خانه». اساسا امام زمانی ها خانه و خانواده و وقت و اموال و زندگی شان را مال امام زمان می دانند لذا گاهی اوقات با حضور همسایگان و اقوام جلسه ای برگزار می کنند تا از امام زمان (عج) می گویند. آنها عاشق این هستند که دیگران هم عاشق امام زمان شوند و آن امام را بشناسند.

ویژگی مهم خانواده های امام زمانی این است که آنها اهل لقمه حلال هستند چرا که لقمه حرام، دشمن برای امام زمان(عج) می سازد؛ همان طور که امام حسین (ع) در واقعه کربلا فرمودند: «شما مرا می کشید زیرا شکم های‌تان از لقمه های حرام پر شده است».

نکته آخر اینکه خانواده مهدوی اهل بصیرت است یعنی دوست و دشمن خود را می شناسد و حسین زمان و یزید زمان را می شناسد.